• Nederland
  • Fort

Dakisolatie

Verhoudingsgewijs gaat in ongeïsoleerde historische panden de meeste energie verloren via de daken. Dit kan voor een gemiddelde eengezinswoning alleen al oplopen tot 360 m3 gas per jaar, wat ongeveer gelijk staat aan meer dan duizend euro op de energierekening (in 2022). Kunt u nagaan wat dit in potentie voor mobilisatie- en genieloodsen zou kunnen betekenen? De beste manier om het dak te isoleren, is afhankelijk van het type dak, plat of schuin, en ruimte aan de binnen- of buitenzijde van de kap 

Schakel altijd een professional in voor het na-isoleren van daken, zeker met betrekking tot monumenten. Hierdoor kan het risico op schade aan de houten of stalen constructie door condensvorming voorkomen worden. Wanneer u de ruimte onder uw dak niet dagelijks gebruikt, is het minder interessant deze te isoleren met dakisolatie en kan de ruimte beter als buffer dienen. Overweeg dan de vlieringvloer te isoleren.

Schuin dak isoleren buitenzijde

Via het dak gaat de meeste warmte verloren. Door het dak te isoleren wordt het energieverbruik dus fors lager. Een schuin dak kan het beste aan de buitenzijde geïsoleerd worden omdat het risico op vochtproblemen hierbij beperkt is. Renovatie van het dak is het beste moment om te isoleren, wanneer de dakpannen er toch al af moeten. Laat de dakisolatie altijd uitvoeren door een vakkundig isolatiebedrijf. Dakisolatie aan de buitenzijde kan niet altijd omdat het dak na isolatie 5 tot 15 cm dikker wordt. Dit mag niet in conflict zijn met het monumentale aanzicht of de aansluiting op de gootlijn. 

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Geen ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Er is bij goede uitvoering geen kans op vochtproblemen
  • Pas nooit binnen en buiten isolatie toe vanwege het risico op vochtproblemen
  • De bestaande dakbedekking wordt (tijdelijk) verwijderd
  • Het dakpakket wordt dikker en aansluitingen op de goot en gevel wijzigen
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
Regelgeving

Monumentaal

  • De daklijn dient lager te blijven dan de gevellijn van voor- of achtergevel.
  • De goot is minstens 15 cm breed (eventueel kan de goot opgehoogd worden).

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Historische kap dient voldoende geventileerd te worden.
  • Kit en PUR-schuim zijn niet toegestaan.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
Lees meer Lees minder
Aandachtspunten

Bij isoleren aan de binnenzijde is het risico op vocht en houtrot in de constructie vele malen groter. Daarom krijgt bij historische panden isoleren aan de buitenzijde de voorkeur.

Via het dak gaat de meeste warmte verloren. Door het dak te isoleren wordt het energieverbruik dus fors lager. Een schuin dak kan het beste aan de buitenzijde geïsoleerd worden omdat het risico op vochtproblemen hierbij beperkt is. Renovatie van het dak is het beste moment om te isoleren, wanneer de dakpannen er toch al af moeten. Laat de dakisolatie altijd uitvoeren door een vakkundig isolatiebedrijf. Dakisolatie aan de buitenzijde kan niet altijd omdat het dak na isolatie 5 tot 15 cm dikker wordt. Dit mag niet in conflict zijn met het monumentale aanzicht of de aansluiting op de gootlijn. 

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Geen ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Er is bij goede uitvoering geen kans op vochtproblemen
  • Pas nooit binnen en buiten isolatie toe vanwege het risico op vochtproblemen
  • De bestaande dakbedekking wordt (tijdelijk) verwijderd
  • Het dakpakket wordt dikker en aansluitingen op de goot en gevel wijzigen
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
Regelgeving

Monumentaal

  • De daklijn dient lager te blijven dan de gevellijn van voor- of achtergevel.
  • De goot is minstens 15 cm breed (eventueel kan de goot opgehoogd worden).

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Historische kap dient voldoende geventileerd te worden.
  • Kit en PUR-schuim zijn niet toegestaan.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer

Schuin dak isoleren binnenzijde

Met dakisolatie wordt onnodig warmteverlies via het dak van uw fort voorkomen. Het dak kan aan de binnenzijde tussen de balken van het dak geïsoleerd worden. Dit is minder effectief dan isoleren aan de buitenzijde, maar vaak wel eenvoudiger uit te voeren. En voor historisch waardevolle daken heeft isoleren aan de binnenzijde als voordeel dat het gevelbeeld aan de buitenzijde niet wijzigt. Hou er wel rekening mee dat binnen ongeveer 5-15 cm ruimte verloren gaat en dat de houten constructie meestal niet meer zichtbaar is. Laat dakisolatie altijd aanbrengen door een professioneel bedrijf om vochtproblemen te voorkomen. 

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Van binnenuit werken is relatief eenvoudig
  • Pas nooit binnen en buiten isolatie toe vanwege het risico op vochtproblemen
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling Instandhouding Monumenten (SIM) lees meer
  • Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) lees meer
  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
Lees meer Lees minder
Tip

Een koud dak constructie betekent dat de isolatie onder de constructie is aangebracht. De constructie en de dakafwerking zijn als het ware koud, ze grenzen aan de buitenlucht.

Aandachtspunten
De besparingen zijn het grootst als de ruimte onder het dak een verwarmde ruimte is. Bij een onverwarmde ruimte, zoals een berging, vallen de besparingen gemiddeld 40% lager uit. Tegelijkertijd kan de investering bij een onverwarmde ruimte ook lager zijn door niet te kiezen voor dakafwerking aan de binnenzijde.

Met dakisolatie wordt onnodig warmteverlies via het dak van uw fort voorkomen. Het dak kan aan de binnenzijde tussen de balken van het dak geïsoleerd worden. Dit is minder effectief dan isoleren aan de buitenzijde, maar vaak wel eenvoudiger uit te voeren. En voor historisch waardevolle daken heeft isoleren aan de binnenzijde als voordeel dat het gevelbeeld aan de buitenzijde niet wijzigt. Hou er wel rekening mee dat binnen ongeveer 5-15 cm ruimte verloren gaat en dat de houten constructie meestal niet meer zichtbaar is. Laat dakisolatie altijd aanbrengen door een professioneel bedrijf om vochtproblemen te voorkomen. 

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Van binnenuit werken is relatief eenvoudig
  • Pas nooit binnen en buiten isolatie toe vanwege het risico op vochtproblemen
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling Instandhouding Monumenten (SIM) lees meer
  • Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) lees meer
  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer

Plat dak isoleren buitenzijde

Platte daken zijn goed te isoleren aan de buitenzijde van het dak. Hiermee wordt warmteverlies tegengegaan en het energieverbruik verlaagd. Door boven op de dakconstructie isolatiemateriaal aan te brengen voorkomt u risico’s op vochtschade in de houten constructie. Bij isolatie aan de binnenzijde is dit risico voor platte daken groter. De isolatieplaten worden na het isoleren afgewerkt met een waterdicht materiaal. Is het dak met dakbedekking binnenkort aan vervanging toe? Dan leent dit moment zich goed voor isoleren aan de buitenzijde. Is de dakbedekking nog in goede staat, dan kunt u ook waterdichte isolatieplaten bovenop de bestaande dakbedekking plaatsen. Met grind of tegels voorkomt u dat de isolatieplaten wegwaaien. Dit ‘omgekeerde dak’ isoleert wel minder goed. Niet alle isolatie wordt met een dampdichte afwerking geplaatst. Wel heeft dakisolatie aan de binnenzijde meer risico op vochtproblemen wanneer er een dampdichte afwerking gebruikt wordt.

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Geen ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Er is bij goede uitvoering geen kans op vochtproblemen
  • Kan ook in combinatie met een groendak
  • De bestaande dakbedekking wordt (tijdelijk) verwijderd
  • Het dakpakket wordt dikker en aansluitingen op de goot en gevel wijzigen
  • Laat u vooraf goed adviseren door een expert
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
  • Pas nooit binnen en buiten isolatie toe vanwege het risico op vochtproblemen
Regelgeving

Monumentaal

  • Vergunningplichtig in meeste gemeenten.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
Lees meer Lees minder
Aandachtspunten
De besparingen zijn het grootst als de ruimte onder het dak een verwarmde ruimte is. Bij een onverwarmde ruimte, zoals een berging, vallen de besparingen gemiddeld 40% lager uit. Tegelijkertijd kan de investering bij een onverwarmde ruimte ook lager zijn door niet te kiezen voor dakafwerking aan de binnenzijde.

Platte daken zijn goed te isoleren aan de buitenzijde van het dak. Hiermee wordt warmteverlies tegengegaan en het energieverbruik verlaagd. Door boven op de dakconstructie isolatiemateriaal aan te brengen voorkomt u risico’s op vochtschade in de houten constructie. Bij isolatie aan de binnenzijde is dit risico voor platte daken groter. De isolatieplaten worden na het isoleren afgewerkt met een waterdicht materiaal. Is het dak met dakbedekking binnenkort aan vervanging toe? Dan leent dit moment zich goed voor isoleren aan de buitenzijde. Is de dakbedekking nog in goede staat, dan kunt u ook waterdichte isolatieplaten bovenop de bestaande dakbedekking plaatsen. Met grind of tegels voorkomt u dat de isolatieplaten wegwaaien. Dit ‘omgekeerde dak’ isoleert wel minder goed. Niet alle isolatie wordt met een dampdichte afwerking geplaatst. Wel heeft dakisolatie aan de binnenzijde meer risico op vochtproblemen wanneer er een dampdichte afwerking gebruikt wordt.

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Geen ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Er is bij goede uitvoering geen kans op vochtproblemen
  • Kan ook in combinatie met een groendak
  • De bestaande dakbedekking wordt (tijdelijk) verwijderd
  • Het dakpakket wordt dikker en aansluitingen op de goot en gevel wijzigen
  • Laat u vooraf goed adviseren door een expert
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
  • Pas nooit binnen en buiten isolatie toe vanwege het risico op vochtproblemen
Regelgeving

Monumentaal

  • Vergunningplichtig in meeste gemeenten.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
Wat zijn de ervaringen?
Koos Lucas over het dak van Fort Bakkerskil

Koos Lucas over het dak van Fort Bakkerskil

"We hebben het dak op het fort waterdicht gemaakt. Ook gebruiken we een grote houtsnipperkachel om het fort én water van de douches te verwarmen. We hebben een groen energiecontract en zijn CO2 neutraal." 

Koos Lucas, Eigenaar B&B Fort Bakkerskil 

Wat zijn de ervaringen?
Zippora Elders over dakisolatie van Kunstfort bij Vijfhuizen

Zippora Elders over dakisolatie van Kunstfort bij Vijfhuizen

"Bij de recente renovatie van de militaire bergloods zijn de golfplaten voorzien van een isolatielaag, wat een enorme energiebesparing oplevert. De loods dient nu als atelier en voor tentoonstellingen, maar hij wordt ook verhuurd voor speciale bijeenkomsten. Het fort zelf is geheel voorzien van duurzame LED verlichting en ecologie is een terugkerend thema in ons artistieke programma."

Zippora Elders, Artistiek directeur Kunstfort bij Vijfhuizen 

 

Tip
Verkoelende dakbedekking

Verkoelende dakbedekking

Zwarte daken absorberen veel licht en warmte, wat zorgt voor opwarming van het dak en de ruimtes eronder. Ook leidt het in steden tot hittestress. Dit probleem is eenvoudig op te lossen met witte dakbedekking. De witte kleur reflecteert het zonlicht en beperkt de opwarming van het gebouw. Hou er wel rekening mee dat het aangezicht van het dak hiermee verandert en dat vervuiling beter zichtbaar wordt. 

Tip
Combineer met een groen dak

Combineer met een groen dak

Vervangt u de dakbedekking, overweeg dan in aanvulling op dakisolatie de aanleg van een groen dak. Hiermee kan de levensduur van de dakafwerking verdubbelen en blijft de ruimte eronder koeler in de zomer. Bovendien houdt u met uw groene dak de stad koeler en piekbuien de straten droger.